نسبت شهود و هوش در فلسفه ی برگسون

نویسندگان

محمد عنبرسوز

جهانگیر مسعودی

چکیده

یکی از نقاط ابهام­برانگیز در فلسفه ی برگسون، نسبت میان هوش و شهود به عنوان دو منبع معرفتی انسان است. برگسون به دلیل تلقی خاص خود از جهان به عنوان امری پویا و سیال به دنبال روش معتبری برای دست­یابی به شناخت صحیح و خطاناپذیر است. در این مورد وی با در نظر گرفتن دیرند(استمرار) به عنوان حقیقت زمان نه­تنها شهود را برای کسب دانش کارآمد می داند، بلکه آن را تنها روش حقیقی دست­یابی به معرفت صحیح قلمداد می نماید و روش های دیگر را غیر­قابل ­اطمینان می داند. در این جستار ضمن بررسی عناصر شناختی فلسفه ی برگسون در پرتو دیگر اجزای نظام وی به بررسی ماهیت، کارکرد و عمل متقابل شهود و عقل(که برگسون از آن به هوش تعبیر می کند) خواهیم پرداخت و روشن خواهیم نمود که با وجود ارجحیت بی­چون و چرای شهود بر هوش، این دو نحوه ی شناخت، در نگاه نخست در دو ساحت گوناگون کاربردهای متفاوتی دارند، اما با نظری دقیق تر در خواهیم یافت که ترکیب هوش و شهود و عمل متقابل و تکاملی آن ها انسان را به معرفت مطابق با واقع خواهد رساند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نسبت شهود و هوش در فلسفه‌ی برگسون

یکی از نقاط ابهام­برانگیز در فلسفه‌ی برگسون، نسبت میان هوش و شهود به عنوان دو منبع معرفتی انسان است. برگسون به دلیل تلقی خاص خود از جهان به عنوان امری پویا و سیال به دنبال روش معتبری برای دست­یابی به شناخت صحیح و خطاناپذیر است. در این مورد وی با در نظر گرفتن دیرند(استمرار) به عنوان حقیقت زمان نه­تنها شهود را برای کسب دانش کارآمد می‌داند، بلکه آن را تنها روش حقیقی دست­یابی به معرفت صحیح قلمداد م...

متن کامل

برگسون: زیر بنای فلسفه ی سینمای دلوز

چکیده سینما وفیلم نقش مهمی در تغ ییر بینش انسان به جهان در جوامع مختلف بشری ایفاء می کند. برگسون و بحث زمان به عنوان دیرند 1 زیربنای ساخت دو کتاب فلسفی دلوز در باب سینما با عنوان تصویر-حرکت و تصویر-زمان است. حرکت 2، نقطه ی اتّصال تصویر و دیرند است. از دید برگسون تصویر، حرکت مادّه است. دلوز در تصویر-حرکت با استفاده از بحث حرکت کیفی برگسون مفهوم تدوین ب هعنوان یک کلّ حسی-حرکتی را ابداع کرد. تدو...

متن کامل

مفهوم شهود در اندیشه ی هانری برگسون

مفهوم شهود از جمله مفاهیم محوری در فلسفه است که به «آگاهی بی واسطه» تعریف می شود. برخی شهود را مفهومی ضدعقلانی و خارج از حیطه ی فلسفه دانسته اند، اما فیلسوفان نامداری از جمله افلاطون و دکارت و کانت و برگسون نیز قائل به آن بوده و شهود را یکی از طرق مهم وصول به حقیقت قلمداد کرده اند. در این جستار موضوع و مسایل اصلی تحقیق عبارت است از: مفهوم شهود در نزد هانری برگسون، نقش آن در تکوین اندیشه ی وی و ...

برگسون: زیر بنای فلسفه ی سینمای دلوز

چکیده سینما وفیلم نقش مهمی در تغ ییر بینش انسان به جهان در جوامع مختلف بشری ایفاء می کند. برگسون و بحث زمان به عنوان دیرند 1 زیربنای ساخت دو کتاب فلسفی دلوز در باب سینما با عنوان تصویر-حرکت و تصویر-زمان است. حرکت 2، نقطه ی اتّصال تصویر و دیرند است. از دید برگسون تصویر، حرکت مادّه است. دلوز در تصویر-حرکت با استفاده از بحث حرکت کیفی برگسون مفهوم تدوین ب هعنوان یک کلّ حسی-حرکتی را ابداع کرد. تدو...

متن کامل

ادراک، معیار تبیین رابطه نفس و بدن در فلسفه برگسون

ساختمان فلسفه برگسون به دو بخش مجزای حقیقت و مجاز یا روح و ماده منقسم می گردد که در واقع با توسل به قوه شهود هر دو یکی هستند اما با رجوع به هوش، شبح این دوگانگی بصورت سوبژکتیو بر ذهن ما متبادر می گردد. به عقیده برگسون ماهیت ذاتی تمام اشیاء عالم هستی همان دیرند است که تنها با توسل به معرفت شهودی بصورت ابژکتیو قابل ادراک است. اما هوش از درک آن عاجز بوده و لذا دوگانگی روح و ماده را بر ذهن تحمیل می...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مجله پژوهشهای فلسفی دانشگاه تبریز

ناشر: دانشگاه تبریز

ISSN 2251-7960

دوره 8

شماره 15 2015

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023